کشک محلی، یکی از محصولات لبنی سنتی و پرطرفدار در ایران و کشورهای همسایه است که از گذشته در سفره‌های ما ایرانیان جایگاه ویژه و خاصی داشته است. این محصول با روش‌های سنتی و از دوغ وماست تهیه می‌شود و به دلیل طعم و خواص فراوانش، در انواع غذاها و به ویژه آش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
طرز تهیه و تولید کشک محلی
تهیه کشک محلی به روش سنتی فرآیندی زمان‌بر و نیازمند دقت است. به صورت خلاصه، مراحل تهیه کشک محلی به شرح زیر است:
- اولین مرحله تهیه دوغ: دوغ از هم زدن ماست تازه به دست می‌آید.همچنین از خود ماست هم بطور مسقیم می شود استفاده کرد.
- جوشاندن دوغ: دوغ به مدت طولانی جوشانده و هم زده می‌شود تا آب آن تبخیر شده و غلیظ شود.
- مرحله تهیه کشک : پس از جوشاندن و غلیظ شدن، برای سفت شدن و تهیه کشک ، اب باقی مانده ان را جدا می کنند
- خشک کردن کشک: گلوله‌های کشک در معرض آفتاب یا هوای آزاد خشک می‌شوند.
نگهداری کشک: کشک خشک شده در ظروف در بسته و در جای خشک و خنک نگهداری می‌شود. و در صورت خشک نکردن می توانید در فریزر نگهداری کنید.
انواع کشک محلی(سنتی) همراه با عکس
کشک محلی در انواع و شکل های مختلفی به صورت گاوی و گوسفندی تولید می‌شود که هر کدام طعم و رنگ و خواص متفاوتی دارند. برخی از معروف‌ترین انواع کشک عبارتند از:
کشک سفید
شاید بیشترین نوع کشک است که در بازار دیده باشید که رنگ سفید و طعم ترش ملایمی دارد.
کشک نیمه خشک
یکی از بهترین نوع کشک کشک نیمه خشک یا کشک نمدار است که مخصوص تولید روستای ابر در شاهرود و بدون هیچ گونه افزودنی می باشد که حد وسط بین کشک خشک و کشک مایع بصورت قالبی می باشد و شما می توانید با خرید کشک نیمه خشک به هر صورت که خواستین(خشک کنید،یا تازه در فریزر نگهداری کنید) این کشک را استفاده کنید و طعم آن بسیار منحصر به فرد است
.
کشک زرد
این نوع کشک که بیشتر بصورت رشته ای می باشد معمولا با افزودن زعفران یا زردچوبه که بیشتر زرد چوبه استفاده می شود به آن، رنگ زردی دارد.
کشک بلغور
در تهیه این نوع کشک از بلغور گندم استفاده می‌شود و طعم آجیلی دارد.
کشک سیر
به کشک سیر اضافه می‌شود و طعمی تند و خاص دارد.
کشک خاکستری
کشک دیگ چدنی نیز می‌گویند.
کشک تنقلاتی
همه نوع کشک را می توان به عنوان یک تنقلات مفید در نظر گرفت اگر محصول واقعا با کیفیت باشد از انواع کشک هایی که به عنوان کشک تنقلاتی می توان استفاده کرد و مخصوص خالی خوری وبه عنوان تنقلات است وکمتر در غذا استفاده می شود موارد ذیل می باشند
کشک دورنگ تنقلاتی قره قروت و کشک
این کشک بصورت کشک نم دار و قره قروت درست شده است که مزه ترشی دارد.
کشک رشته ای
این کشک بصورت رشته های سفید وزرد وبا طعم های ادویه مختلف تولید می شود و مناسب خال خوری می باشد.
البته کشک فالبی نیمه خشک هم برای تنقلات مناسب است و هم برای غذا.
خواص کشک محلی
کشک سنتی سرشار از کلسیم، پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی است و برای سلامتی بدن ما بسیار فایده دارد. لاکتوز موجود در شیر برای بعضی از افراد باعث می شود که نتوانند شیر مصرف کنند. ولی خاصیت بی نظیر کشک در هضم سهل پروتئین و دیگر مواد مغذی بسیار موثر است، پس می توان گفت مصرف آن، همان فواید موجود در شیر را برای بدن ما انسان ها فراهم می کند.به برخی از خواص کشک سنتی که می توان اشاره کرد به شرح ذیل می باشد:
تقویت استخوان‌ها: این محصول منبعی خوب از کلسیم و فسفر است.کلسیم موجود در کشک برای سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها ضروری است.مصرف همیشگی کشک به ویژه در دوران میانسالی و پیری که تولید کلسیم تسط بدن کاهش پیدا می کند باعث می شود که استخوان ها قوی تر شوند.
تقویت سیستم ایمنی: پروتئین موجود در کشک به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.کشک طبیعی و اورگانیک دارای میکروارگانیسم های زنده است. این میکروارگانیسم ها برای سلامت بدن انسان بسیار ضروری می باشند و در نتیجه باعث تقویت قدرت سیستم ایمنی بدن، تاثیر عوامل بیماری زا بر سلامت بدن به شکل بسیار زیادی کاهش پیدا خواهد کرد.
بهبود هضم غذا: کشک به هضم غذا کمک کرده و از مشکلات گوارشی در افراد جلوگیری می‌کند.افرادی که از سوء هاضمه بسیار رنج می برند با مصرف متوالی این ماده مغذی و با ارزش می توانند این مشکل را به راحتی رفع کنند. از جمله فواید کشک طبیعی، تعادل در ترشح اسید معده است که در درمان بیماری های به وجود امده در معده بسیار موثر است.
منبع انرژی: کشک منبع خوبی از انرژی است و برای افراد فعال بسیار مفید است.
با خرید کشک خشک کم نمک به ویژه گوسفندی می توانید باعث پیشگیری و کاهش مشکلات قلب شوید. با اضافه کردن این ماده غذایی در رژیم غذایی روزانه تاثیر به سزایی در کاهش سطح کلسترول می شود و کارایی قلب را بهبود می بخشد. کم شدن سطح کلسترول بد خون در بدن باعث تمیز نگه داشتن رگ ها و تسهیل درجریان خون می شود. با توجه به این خواص اشاره شده ، مصرف آن خطرات مربوط به بیماری های مرتبط با قلب را تا حد قابل توجهی کاهش می دهد.
ارزش غذایی کشک
این ماده غذایی، سرشار از مواد مغذی گوناگون است.در ادامه جدول ارزش غذایی کشک را برای شما بیان می‌کنیم:
| انرژی | کربوهیدرات | پروتئین | چربی | آب | فیبر | قند | کلسترول | تیامین | ریبوفلاوین | نیاسین | کلسیم | آهن |
| ۳۷۸ کیلوکالری | ۸.۰۷ گرم | ۷۰.۲۰ گرم | ۷.۱۰ گرم | ۶.۰۰ گرم | ۰.۰۰ گرم | ۰.۰۰ گرم | ۰.۰۰
میلی گرم |
37
میلی گرم |
۰.۸۲
میلی گرم |
۱.۶۲ میلی گرم | ۴۳۰.۰۰ میلی گرم | ۲.۰۰ میلی گرم |
البته مقدار ارزش غذایی کشک محلی مایع، کشک خشک ونیمه خشک با یکدیگر متفاوت است .
تهیه انواع غذاهای ساده سنتی با کشک
کشک یکی از اعضای خانواده لبنیات است که کلسیم زیادی دارد. ایرانیان از خیلی وقت پیش ها تا به حال، از کشک در بسیاری از غذاهای سنتی خود استفاده می‌کردند.این دستورهای غذایی کاملا ایرانی سنتی ساده را یاد بگیرید تا در کمترین زمان ممکن، غذایتان را آماده کنید.این غذاها طعم‌های بی‌نظیری دارند و با کشک، ارزش غذایی بالایی پیدا می‌کنند.
کشک بادمجان
یکی از پرمصرف‌ترین غذاهای ایرانی کشک بادمجان است. در این غذای ایرانی ترکیب بادمجان، کشک و سایر ادویه‌های بی نظیر با طعمی شگفت‌انگیز و متفاوت درست می‌شود. همچنین، این غذا را به‌راحتی در هر وعده غذایی از روز می‌توان به‌عنوان یک وعده سالم و خوشمزه سرو کرد.
مواد لازم تهیه کشک بادمجان:
بادمجان: 4 عدد
پیاز: 1 عدد بزرگ
سیر: 2 حبه
کشک محلی: نصف پیمانه
نعناع خشک شده: 1 قاشق غذاخوری
گردو خردشده: 2 قاشق غذاخوری (اگر دوست داشتین)
روغن، نمک و فلفل: به مقدار نیاز
طرز تهیه کشک بادمجان سنتی:
اول بادمجان‌ها را پوست بگیرید، سرخ کنید و کنار بگذارید.سپس پیاز و سیر را خرد کرده و در روغن تفت دهید تا طلایی رنگ شود.نعناع خشک را هم به‌صورت جداگانه در کمی روغن تفت دهید (مواظب باشید نعنا نسوزد). بادمجان‌های سرخ‌شده را با مخلوط پیاز و سیر، له کرده و با کشک مخلوط کنید. غذا را در ظرف سرو بریزید و با نعناع داغ، کشک و گردو تزئین کنید.به همین سادگی یک غذای خوشمزه و پر خواصیت دارید نوش جان.
آش رشته با کشک سنتی
از جمله آش های معروف و اصیل ایرانی ، اش رشته می باشد. سبزی ها و میزان حبوبات بالایی که در این آش خوشمزه وجود دارد از نظرمفید بودن ، آش رشته را بسیار مغذی و پر از خاصیت می کند که در کنار طعم بی نظیر آش رشته می توان از انتقال خواص مواد به بدن لذت کافی را برد .
مواد لازم تهیه آش رشته خونگی:
رشته آشی: 200 گرم
حبوبات (لوبیا، نخود، عدس): هرکدام 1 پیمانه
سبزی آش (تره، گشنیز، جعفری و اسفناج): 500 گرم
کشک: 1 پیمانه
پیاز داغ: به مقدار لازم
نعناع داغ و سیر داغ: برای تزئین
طرز تهیه آش رشته با کشک:
اول حبوبات را جداگانه در اب بریزید و بپزید و بعد از پخت کامل کنار بگذارید. سبزی‌های خردشده را به قابلمه آب جوش خود اضافه کنید. حبوبات پخته و رشته آش را به قابلمه اضافه کنید و بگذارید قشنگ جا بیفتد.در پایان کشک را اضافه کرده و آش را با پیاز داغ، نعناع داغ و کشک تزئین کنید.
کله‌جوش
مواد لازم تهیه کله جوش:
کشک: 1 پیمانه
پیاز: 1 عدد بزرگ
گردو خردشده: 2 قاشق غذاخوری
نعناع خشک: 1 قاشق چای‌خوری
روغن، نمک و فلفل: به مقدار لازم
طرز تهیه کله جوش:
پیاز را بصورت خلالی خرد کرده و در روغن سرخ کنید. گردو و نعناع خشک را هم به پیاز اضافه کرده و مقدار کمی تفت دهید. کشک را با آب مخلوط کنید و به مواد اضافه کنید.و سپس کمی بجوشانید و سپس غذا را با نان تازه سرو کنید.
طرز تهیه حلیم بادمجان
مواد لازم حلیم بادمجان:
بادمجان: 4 عدد
گوشت (ترجیحاً گردن یا راسته): 200 گرم
کشک: 1 پیمانه
عدس: 1 پیمانه
پیاز: 2 عدد
سیر: 2 حبه
نعناع داغ: به مقدار لازم
طرز تهیه
گوشت را با پیاز، سیر و کمی زردچوبه کامل بپزید و سپس ریش‌ریش کنید. عدس را بصورت جدا بپزید و له کنید.بادمجان‌ها را پس از سرخ کردن له کنید.همه مواد (گوشت، عدس و بادمجان) را با هم کامل مخلوط کرده و کشک را اضافه کنید. غذا را با نعناع داغ و کشک تزئین کنید.
طرز تهیه کمه جوش (نوعی غذای محلی)
مواد لازم کمه جوش :
کشک: 1 پیمانه
تخم‌مرغ: 2 عدد
پیاز: 1 عدد
نعناع خشک: 1 قاشق چای‌خوری
روغن، نمک و فلفل: به مقدار لازم
طرز تهیه:
پیاز را کاملا خرد کرده و در روغن تفت دهید تا طلایی شود. نعناع خشک را به پیاز اضافه کرده و کمی تفت دهید و سپس کشک را با آب رقیق کرده و به موادی که اماده کردید اضافه کنید. تخم‌مرغ‌ها را در ظرف شکسته و هم بزنید تا با مواد ترکیب شود.غذا را با نان گرم سرو کنید.نوش جان
